Üstüne gitmekle sf yenilebilir mi?
Üstüne gitmekle sf yenilebilir mi?
Arkadaşlar forumda pek çok yerde sf'yi yenebilmek için üstüne gitmek, yüzleşmek gerekiyormuş, ne kadar sıkıntı verirse versin bir şeyler yapmaya çalışmak gerekiyormuş şeklinde yorumları okudum. Temelde doğru olmakla birlikte bazı önemli noktaları açıklığa kavuşturmak gerektiğini düşünüyorum.
Öncelikle sıkıntı veren durumla yüzleşmek ya üstüne gitmek (exposure) diye ifade edilen bu durumun kaynağı davranışçı terapilerdir. Davranışçı terapi anlayışına göre psikolojik rahatsızlıklarda dahil her şey öğrenme sonucu oluşur. Yani buna göre sf birey tarafından geçmişte yaşanan tecrübeler sonucu öğrenilmiştir. Yeni öğrenmelerle ve deneyimlerle de bu olumsuz öğrenme öğrenilebilir. Davranışçı terapinin kullandığı en önemli iki teknik sistematik duyarsızlaştırma ve yüzleştirmedir. Ancak bu tekniklerin rastgele değil de sistematik bir şekilde yapılması gerekmektedir. Kısaca örneklerle anlatmaya çalışacağım.
Eğer bir psikoterapist kontrolündeyseniz yüzleşme (exposure) tekniğini kullanırken yanınızda olacaktır. Örneğin, sinemaya gitmek bir sf'li için çok sıkıntı verici bir durumsa terapist onunla beraber sinemaya gidecek ve o ortamda bulunmasına yardımcı olacaktır. Bir sonraki aşamada yine sinemaya gidilecek ve terapist filmin bitmesine 10 dakika kala sf'liyi yalnız bırakacaktır. Bu süre her filme gittiklerinde uzatılacak ve en son sf'linin yalnız başına gitmesi sağlanacaktır. (sinema bir örnek başka etkinliklerde de aynı metod uygulanabilir.)
Aslında bu ve benzeri teknikleri halk için de de ne olduğunu bilmeden kullanmakta insanlarımız. Örneğin, atları eğere alıştırmak için öncelikle üzerlerine bir battaniye, çul vb. bir şey atarlar. Bir süre sonra at ona alışır ve bu sefer üstüne daha ağır bir şey koyarlar kilim gibi. Daha sonra halı koyarlar ve en son eyeri koyduklarında at hiç huzursuzluk çıkarmaz. Buna eşik yöntemi denilir. Sf için düşündüğümüzde eğer kendi kendinize bir şeyler başarmak istiyorsanız sizi çok az rahatsız edecek adımlar atarak başlamalısınız. Diğer türlü sizi çok rahatsız edecek bir durumla karşı karşıya kalıpta üstüne gitmeye çalışırsanız gelişme kaydetmeniz mümkün olmayacaktır. Sebebi de şudur: bir sosyal fobik zaten ister istemez kendisini rahatsız eden pek çok durumla yüzyüze gelmektedir. Eğer iyileşme olsa şimdiye kadar olurdu. Umarım üstüne gitme tekniğinin sistematik bir şekilde uygulanması gerekir derken ne kastettiğimi anlatabilmişimdir.
Tayfun Doğan
Uzm. Psikolojik Danışman/Psikoterapist
"Sosyal fobi tedavi edilebilen bir hastalıktır"
Öncelikle sıkıntı veren durumla yüzleşmek ya üstüne gitmek (exposure) diye ifade edilen bu durumun kaynağı davranışçı terapilerdir. Davranışçı terapi anlayışına göre psikolojik rahatsızlıklarda dahil her şey öğrenme sonucu oluşur. Yani buna göre sf birey tarafından geçmişte yaşanan tecrübeler sonucu öğrenilmiştir. Yeni öğrenmelerle ve deneyimlerle de bu olumsuz öğrenme öğrenilebilir. Davranışçı terapinin kullandığı en önemli iki teknik sistematik duyarsızlaştırma ve yüzleştirmedir. Ancak bu tekniklerin rastgele değil de sistematik bir şekilde yapılması gerekmektedir. Kısaca örneklerle anlatmaya çalışacağım.
Eğer bir psikoterapist kontrolündeyseniz yüzleşme (exposure) tekniğini kullanırken yanınızda olacaktır. Örneğin, sinemaya gitmek bir sf'li için çok sıkıntı verici bir durumsa terapist onunla beraber sinemaya gidecek ve o ortamda bulunmasına yardımcı olacaktır. Bir sonraki aşamada yine sinemaya gidilecek ve terapist filmin bitmesine 10 dakika kala sf'liyi yalnız bırakacaktır. Bu süre her filme gittiklerinde uzatılacak ve en son sf'linin yalnız başına gitmesi sağlanacaktır. (sinema bir örnek başka etkinliklerde de aynı metod uygulanabilir.)
Aslında bu ve benzeri teknikleri halk için de de ne olduğunu bilmeden kullanmakta insanlarımız. Örneğin, atları eğere alıştırmak için öncelikle üzerlerine bir battaniye, çul vb. bir şey atarlar. Bir süre sonra at ona alışır ve bu sefer üstüne daha ağır bir şey koyarlar kilim gibi. Daha sonra halı koyarlar ve en son eyeri koyduklarında at hiç huzursuzluk çıkarmaz. Buna eşik yöntemi denilir. Sf için düşündüğümüzde eğer kendi kendinize bir şeyler başarmak istiyorsanız sizi çok az rahatsız edecek adımlar atarak başlamalısınız. Diğer türlü sizi çok rahatsız edecek bir durumla karşı karşıya kalıpta üstüne gitmeye çalışırsanız gelişme kaydetmeniz mümkün olmayacaktır. Sebebi de şudur: bir sosyal fobik zaten ister istemez kendisini rahatsız eden pek çok durumla yüzyüze gelmektedir. Eğer iyileşme olsa şimdiye kadar olurdu. Umarım üstüne gitme tekniğinin sistematik bir şekilde uygulanması gerekir derken ne kastettiğimi anlatabilmişimdir.
Tayfun Doğan
Uzm. Psikolojik Danışman/Psikoterapist
"Sosyal fobi tedavi edilebilen bir hastalıktır"
peki sosyal fobi ne kadar tedavi edilebilir?? tamamen kurtulunabilir mi?
yoksa kabul edilebilir ölçülere kadar ancamı çıkar? her sosyal durum için bu tepkisizleştirmeyi yapmak zorundamıyız? 1000lerce sosyal durum olacaktır her birine nasıl çalışıcaz?
özgüvenimiz nası geri gelir? nasıl tamamen onarırız??
yoksa kabul edilebilir ölçülere kadar ancamı çıkar? her sosyal durum için bu tepkisizleştirmeyi yapmak zorundamıyız? 1000lerce sosyal durum olacaktır her birine nasıl çalışıcaz?
özgüvenimiz nası geri gelir? nasıl tamamen onarırız??
Hayır tabii ki her sosyal durum için böyle bir şey yapmanıza gerek yok. Belli başlı durumlarda uyguladığınızda ve başarılı olduğunuzda aslında eskiden sizde kaygı uyandıran durumların hiçte kaygılanmayı gerektiren haller olmadığını içselleştireceksiniz.
Sosyal fobi tamamen tedavi edilebilir ancak bireyin koyduğu hedefte önemlidir. Yani sosyal fobili iyi olmakla bir stand up'çı kadar populer ve insanları eğlendiren kişiliğe ulaşmayı kastediyorsa bu elbetteki çok daha fazla emek gerektirecektir. Ancak ben topluluk önünde utanıp sıkılmayayım, gerektiğinde hayır diyebileyim, yine gerektiğinde isteğimi iletebileyim, panik duygusu yaşamayayım gibi temel iletişim becerilerini kastediyorsa bunları rahatlıkla başarabilir.
Özgüveninizin yerine gelmesi içinde sıradan bir insan olmaktan çıkıp, bunu ben yaptım diyebileceğiniz, onu yapmaktan dolayı gurur duyabileceğiniz bir şeyler başarmanız gerekir. Yani bir konuda başarılı olmanız, işiniz ya da meşguliyetiniz her neyse onunla ilgili bir başarı elde etmeniz kendinizi çok iyi hissettirecek ve diğer insanların ilgisini-dikkatini size yönlendirecektir. "BAŞARI KUSURLARI ÖRTER" Başarılı olduğunuzda olumsuz yönleriniz bile insanlara sempatik gelir. Biraz uç bir örnek olacak ama eğer Brezilyalı futbolcu Ronaldinho bu kadar başarılı olmasa kimse yüzüne bile bakmazdı. Ama başarıları kusurlarını (eğer kusur sayılırsa fizik özellikleri) öylesine örtüyor ki geçen yıl Avrupa'da yılın en sempatik ve seksi erkeği seçildi.
Fırsat buldukça daha pek çok paylaşımım olacak sitede. Şimdilik bu kadar.
"Sosyal fobi tedavi edilebilen bir hastalıktır."
Sosyal fobi tamamen tedavi edilebilir ancak bireyin koyduğu hedefte önemlidir. Yani sosyal fobili iyi olmakla bir stand up'çı kadar populer ve insanları eğlendiren kişiliğe ulaşmayı kastediyorsa bu elbetteki çok daha fazla emek gerektirecektir. Ancak ben topluluk önünde utanıp sıkılmayayım, gerektiğinde hayır diyebileyim, yine gerektiğinde isteğimi iletebileyim, panik duygusu yaşamayayım gibi temel iletişim becerilerini kastediyorsa bunları rahatlıkla başarabilir.
Özgüveninizin yerine gelmesi içinde sıradan bir insan olmaktan çıkıp, bunu ben yaptım diyebileceğiniz, onu yapmaktan dolayı gurur duyabileceğiniz bir şeyler başarmanız gerekir. Yani bir konuda başarılı olmanız, işiniz ya da meşguliyetiniz her neyse onunla ilgili bir başarı elde etmeniz kendinizi çok iyi hissettirecek ve diğer insanların ilgisini-dikkatini size yönlendirecektir. "BAŞARI KUSURLARI ÖRTER" Başarılı olduğunuzda olumsuz yönleriniz bile insanlara sempatik gelir. Biraz uç bir örnek olacak ama eğer Brezilyalı futbolcu Ronaldinho bu kadar başarılı olmasa kimse yüzüne bile bakmazdı. Ama başarıları kusurlarını (eğer kusur sayılırsa fizik özellikleri) öylesine örtüyor ki geçen yıl Avrupa'da yılın en sempatik ve seksi erkeği seçildi.
Fırsat buldukça daha pek çok paylaşımım olacak sitede. Şimdilik bu kadar.
"Sosyal fobi tedavi edilebilen bir hastalıktır."
anlatmak istediğinizi çok güzel açık ve anlaşılır bi şekilde ifade etmişsiniz.yardımcı olmaya çalıştığınız için teşekürler.
sanırım bu tamamen kurtulunabiliri mi sorusunun kesin bi cevabı yok .olsa olsa tedavi sonunda yaşanılan sıkıntılar eskisi kadar yoğun olmuyordur olanlarda diğer insanlara belli edilmiyor olabilir.en ünlü sfli diyebileceğimiz Yıldız Burkovik 'in kitabında okumuştum.psiko yorum programından sonra bi sürü e posta geliyormuş ona ne kadar rahattınız hiç heyecanlanmıyorsunuz siz de hiç sf kalmamış gibi ..kitapta şöyle yazmıştı halbuki benim kalbim o canlı yayın sırasında nasıl atıyor bi ben bilirim sadece bunu kontrol etmeyi öğrendim..
peki sosyal fobi ne kadar tedavi edilebilir?? tamamen kurtulunabilir mi?
sanırım bu tamamen kurtulunabiliri mi sorusunun kesin bi cevabı yok .olsa olsa tedavi sonunda yaşanılan sıkıntılar eskisi kadar yoğun olmuyordur olanlarda diğer insanlara belli edilmiyor olabilir.en ünlü sfli diyebileceğimiz Yıldız Burkovik 'in kitabında okumuştum.psiko yorum programından sonra bi sürü e posta geliyormuş ona ne kadar rahattınız hiç heyecanlanmıyorsunuz siz de hiç sf kalmamış gibi ..kitapta şöyle yazmıştı halbuki benim kalbim o canlı yayın sırasında nasıl atıyor bi ben bilirim sadece bunu kontrol etmeyi öğrendim..
- beyazbulut
- Mesajlar: 848
- Kayıt: 26 Eyl 2006, 10:12
- Konum: Kayseri
ya zaten sf bi anda tedavi edilebilrcek bi hastalık değil bence.bi defa psikiyatra gidip 1-2 ay ilaç kullanarak sfden kurtulunmaz.iyileşme olur ama bence tedavi biraz daha uzun bi süreçtir.
mesela okulun ilk dönemi hiçbi derse girememiştim ama aldığım ilaçlar sayesinde derslere girebildim.staj okulunda ilköğretim öğrencilerine ders anlattım.bu yaptıklarım ilk dönem bana imkansız gibi geliyodu ama şimdi çerez niyetine yapıyom.ama bazen heyecanlandığım anlar oluyo ama eskisi kadarda kötü olmuyom.
mesela okulun ilk dönemi hiçbi derse girememiştim ama aldığım ilaçlar sayesinde derslere girebildim.staj okulunda ilköğretim öğrencilerine ders anlattım.bu yaptıklarım ilk dönem bana imkansız gibi geliyodu ama şimdi çerez niyetine yapıyom.ama bazen heyecanlandığım anlar oluyo ama eskisi kadarda kötü olmuyom.
Daha net ifade edelim o zaman. Sosyal fobi tamamen tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır. yalnız zaman zaman nüksedebilir. Bir de şöyle bir yanılgıya düşmeyelim lütfen, sosyal fobik olmayan sağlıklı insanlar her zaman girişken, hayat dolu, coşkulu da değildir. Onlarda yeri geldiğinde utanmakta, kızarmakta, terlemekte ve edilgen kalabilmektedirler. Dolayısıyle sosyal fobi tedavi edildikten sonra da utandığınız, sıkıntı yaşadığınız zamanlar olacaktır. Ancak tedavi olduktan sonra size şu anda bile anlamsız gelen utanma ve sıkılmaları yaşamayacaksınız. Örneğin, sf'si olmayan sağlıklı bir birey başkalarının yanında bir şey yemekten sıkılmaz, umumi tuvaletleri kullanmaktan geri durmaz, etkili bir şekilde göz kontağı kurar, alışverişte istemediği şeyi almaz vs.
"Sosyal fobi tedavi edilebilen bir hastalıktır."
"Sosyal fobi tedavi edilebilen bir hastalıktır."
Tayfun bey, dediklerinize tamamen katılıyorum, henüz okudum da...
Ama bir sorun var:Hangi terapist hastasıyla sinemaya gider ve seans ücretine dahil mi olur?Sonuçta 1 dakikayı bile hesaplayan psikologlar var...Seans sırasında saatlerine bakıyorlar...Sizin için demiyorum.
Sonra ikinci sorun sf'linin hayatında sizin de dediğiniz gibi birçok korku olabilir, hangi biriyle yüzleştirilecek...Hele ki hasta 35 yaşın üstündeyse.Ve hastayı her korkusuyla yüzleştirebilecek miyiz?Sinema korkusu tamam, olabilir ama hasta örneğin sürekli kabuslar görüyor...Bunun çözümü daha zor olmıcak mı?
Ama bir sorun var:Hangi terapist hastasıyla sinemaya gider ve seans ücretine dahil mi olur?Sonuçta 1 dakikayı bile hesaplayan psikologlar var...Seans sırasında saatlerine bakıyorlar...Sizin için demiyorum.
Sonra ikinci sorun sf'linin hayatında sizin de dediğiniz gibi birçok korku olabilir, hangi biriyle yüzleştirilecek...Hele ki hasta 35 yaşın üstündeyse.Ve hastayı her korkusuyla yüzleştirebilecek miyiz?Sinema korkusu tamam, olabilir ama hasta örneğin sürekli kabuslar görüyor...Bunun çözümü daha zor olmıcak mı?