Her yaşta görülebilse de, özellikle orta yaşlarda daha sık görülür. Kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Her 4 kadından biri, her 8-10 erkekten biri yaşam boyunca bir kez depresyon geçirir. Bu kişilerin % 50 ila 80’ inde tekrarlama olasılığı vardır. Bazı hastalarda depresyon, belli mevsimlerde ortaya çıkar. Ailede depresyon geçirmiş biri varsa, diğerlerinin riski artar.
BELİRTİLER
Duygu durumda çoğu zaman çökkünlük, keder, umutsuzluk, çaresizlik, düş kırıklığı ya da hüzün
. İlgi kaybı ya da artık zevk almama
. İştah genellikle azalır.
.Uyku bozukluğu insomniadır.Bu kişilerin daha çok ortada insomniası ( yani gecenin bir yarısında uyanma ve yeniden uykuya dalma güçlüğü ) ya da sonunda insomniası ( yani çok erken uyanma ve yeniden uykuya dalamama ) vardır. Başlangıçta insomnia ( yani uykuya dalma güçlüğü ) da görülebilir.
. Psikomotor değişiklikler arasında ajitasyon ( örneğin sakin bir biçimde oturamama , yukarı aşağı yürüyüp durma, ellerini ovuşturma ya da cildini , giysilerini ya da diğer nesneleri çekiştirip durma) ya da retardasyon ( örn. Konuşmada ,düşünmede ve vücut hareketlerinde yavaşlama ; yanıt vermeden önce geçen sürede uzama olması
. Enerjide azalma olması, yorgunluk ve bitkinlik sık görülür.
. Majör Depresif döneme eşlik eden değersizlik düşünceleri ya da suçluluk duyguları
. Bir çok kişi düşünme, düşüncelerini belirli bir konu üzerinde yoğunlaştırma ya da karar verme becerilerinin bozulduğunu bildirir. Dikkatleri kolay dağılıyor gibi görünebilirler ya da anımsama güçlüklerinden, unutkanlıktan yakınabilirler.
. Sıklıkla ölüm düşünceleri, intihar düşünceleri ya da intihar girişimleri olabilir.
MELANKOLİK DEPRESYON
Depresyonun bir alt tipi olarak değerlendirilir. Depresyon belirtileri genellikle daha şiddetlidir. Çok yoğun anksiyete ve sıkıntıdan yerinde duramama vardır. Hastalar sabah erken saatlerde uyanırlar ve kendilerini özellikle sabahları daha kötü hissederler. Uykuda azalma yanı sıra belirgin iştahsızlık vardır. İntihar düşünceleri de yoğundur. Bu nedenle bir an önce tedaviye başlanır
PSİKOTİK DEPRESYON
Gerçeği değerlendirme yetisinin bozulduğu, hezeyan ve hallüsinasyonların olduğu bir depresyon türüdür.
KRONİK DEPRESYON
Depresyonun iyileşmeden 2 yıl boyunca devem etmesidir.
ATİPİK DEPRESYON
Aşırı yemek yeme, aşırı uyuma, aşırı yorgunluk ( vücutta kurşuni ağırlık hissi), kişiler arası ilişkilerde reddedilmeye aşırı duyarlılık görülen depresyon türüdür.
DEPRESYONUN TEDAVİSİ
Depresyonların önemli bir kısmı kendiliğinden iyileşse de, 5 yıl içerisinde % 90 ‘ a yakını tekrarlamaktadır. Hastaların % 15’ inde intihar gibi olumsuz sonuçları nedeniyle tedavisi önemlidir.
İlaç tedavisinin etkinliği ortalama % 66- 70 düzeyindedir. Bu oran diğer ilaçlarla artar.
Akut Dönem: Yeterli Antidepresan dozunda, yeterli süre ( 6-8 hafta) kullanım ile depresyon belirtilerinin yatıştırıldığı dönemdir.
Devam Dönemi: Sağlanan iyileşmenin sürdürüldüğü, pekiştirildiği 5-9 aylık dönemdir. Akut dönemde ki dozla devam edilir
Koruma Dönemi: Yinelemeyi azaltmak için 5-12 aylık koruma tedavisine alınır.
ANTİDEPRESANLAR
Trisiklik Antidepresanlar: Amitriptilin (LAROKSİL), İmipramin ( TOFRANİL), Klomipramin (ANAFRANİL) vb…
SSRI: Serotonin gerialım engelleyicisi ilaçlardır.
Fluoksetin (PROZAC, DEPREKS, ZEDPREX, FULSAC)
Paroksetin ( PAXİL, SEROKSAT)
Fluvoksamin (FAVERİN)
Sertralin ( LUSTRAL, SERALİN, SERDEP, SELECTRA)
Citalopram ( CİPRAM, ESLOPRAM, CİTARA, CİTOL, CİTOLAP)
Essitolaprom ( CİPRALEX)
NaSSA: Mirtazapin ( REMERON), Mianserin ( TOLVON)
SNRI: Venlafaksin ( EFFEXÖR), Minacipran ( İXEL)
DİĞERLERİ: Trazodon ( DESİREL), Tianeptin ( STABLON), Bupropion (ZYBAN)
Reboksetin ( EDRONAX), Mocklobemid ( AURORİX) vb…
PSİKOTERAPİLER: Hafif ve orta şiddette depresyonlarda kullanılır. Antidepresan ilaçlarla kombine uygulanırsa etkinliği artar.
PSİKOTERAPİLER: Hafif ve orta şiddette depresyonlarda kullanılır. Antidepresan ilaçlarla kombine uygulanırsa etkinliği artar.
KAYNAKLAR:
1 - Depresyon ve Bipolar Bozukluklar, Prof. Dr. Erdal Işık
2 - Amerikan Psikayatri Birliği. Mental bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı, Dördüncü baskı( DSM- IV). Köroğlu E ( çev. ). Ankara: Hekimler Yayın Birliği; 1994.
3 - Kaplan HI, Sadock BJ. Synopsis of Psychiatry. Behavioral Sciences, Clinical Psychiarty. Eighth Edition. 1998.