Umut, iyimserlikle yakından ilişkilidir. Synder(2000)’in tarifine göre umut, engellere rağmen istenen amaç uğruna alternatif yollar planlama kapasitesi ve bu yolları uygulamak için motivasyondur. Umut, istenen amaçlara orta derecede uzaklıktaysak ve engeller aşılabilecek gibiyse en güçlüdür. Eğer gerçekleştiremeyeceğimize emin olduğumuz bir amaç varsa umutsuzluk başlar. Amaçlarımıza zaten çok yakın isek ve gerçekleşeceğinden eminsek zaten umuda gerek yok demektir.
Değerli bir amaç olduğunda amaca yönelik davranışlar şunların ilişkileri sonucu belirlenecektir; amacın değeri, alternatif yollar ve bu yolların efektif işleyiş olasılıkları üzerine fikirler, kendi hakkındaki alternatif yolları tamamlayabilmeye yönelik düşünceler.
Synder (2000) der ki, umut küçük çocukluk, çocukluk ve ergenlik dönemleri boyunca oluşmaya devam eder. 1 yaşlarının sonunda küçük çocuklarda gelişmiş olan becerilere göre belli hedefler oluşmuştur bile. 2. yılda hedeflere yönelik alternatif yolların oluşturulabileceğine veya zaten olduğuna dair kanı başlar. Rutter(1994)’in deneyleri sonucu görülmüştür ki çocuğun bakım-vericisiyle (anne, baba, dadı,...) güvenli bağlanma kurması ve gerektiğinde yeterli desteğin sağlanması, direnç ve umut geliştiricidir. 3-6 yaş arası anaokulu döneminde dil gelişimi, hikaye anlatımı, rutinleri tahmin yapabilme becerileri, alternatif umut yollarının da gelişimini hızlandırır. Fiziksel gelişim ise hedefe yönelik işlemlerin yapılması konusunda bir hayli yardımcıdır. Çocuklar farkına varırlar ki, plan yapıp belli yollar izlendiğinde bazen amaçlarına daha çabuk ve kolay ulaşabiliyorlar.
Orta çocuklukta, mantıksal düşünce ile plan yapma yetenekleri gelişir. Ergenlikte ise daha kompleks olaylar; ebeveynlerden artan kopma, dış çevreyle daha yakın ilişkiler kurma ve kariyer planlarını geliştirme artar. Bütün bu gelişmeler umudu artırır (engellere rağmen). Her zaman olmamakla beraber bazen stresli aile ortamında büyüyen çocuklar dirençli ve umutlu olabilirler. Çünkü çocuklar ebeveynlerin bazı problemleri olduğunun farkındalığına erişirler ve ebeveynlerin ilgi yetersizliğini çevresel faktörlere bağlarlar. Kendilerine igi ve bakım verecek, onlarla ilgilenecek başka erişkinler bulurlar. Güçlükleri de engel değil, onları daha rekabetçi yapma ve kendilerini geliştirme fırsatı veren şans olarak görürler.
bydiginet.