Diş Gıcırdatma (Bruksizm)

Sosyal fobi ve psikoloji üzerine makaleler..(Lütfen yazının kaynağını belirtiniz)
Cevapla
Kullanıcı avatarı
vav
Mesajlar: 59
Kayıt: 04 Ara 2013, 10:23

Diş Gıcırdatma (Bruksizm)

Mesaj gönderen vav »

Diş Gıcırdatma, altdişlerin işlevsel olmayan birşekilde üst dişlere sürtünmesidir. Diş gıcırdatma, genellikle uyku esnasında oluşan veya kendinizi gergin hissettiğiniz anlarda güçlü çene hareketlerinin neden olduğu çeneleri sıkma, dişleri gıcırdatma olayıdır. Toplumumuzda sık rastlanır. Genellikle bu alışkanlığa sahip bireyler bundan habersizdir.

Dudak ısırma, parmak emme, ağıza-çeneye anormal duruş verme davranışları, diş gıcırdatmayla birlikte oklüzal parafonksiyonlar olarak değerlendirilirler. Bu gibi davranışlara parafonksiyon denmesinin nedeni, çiğneme, yutma veya konuşma gibi işlevsel davranışların aksine, bu davranışların görünürde hiçbir işlevsel amacı olmamasıdır.

Resim


Dişlerini istek dışı olarak gündüzleri gıcırdatanlar veya sıkanlar Gündüz diş gıcırdatması(Diornal Bruksizm), gece uykuda meydana gelen şekline, gece diş gıcırdatması (nokturnal bruksizm) adı verilir. Bruksizmin iki değişik şekilde sınıflandırılmasının nedeni, rahatsızlığın kontrol edilmesinde uygulanacak tedavi metodunun seçilmesindeki farklılıklardan dolayıdır.
Resim


Gece Diş Gıcırdatmasının klinik Özellikleri ve Belirtileri
Hastaların çoğunda periyodik nokturnal bruksizm, önemli bir soruna yol açmaz. Çoğunda dişlerde hafif bir aşınma söz konusudur. Diş hekimlerine göre, genel populasyonun %5 ila %10'unda dikkati çekecek ölçüde zarar vermektedir. Bazen kas spazmına bağlı çenede ağrı görülebilir. Bruksizmin en sık yol açtığı sorun dişlerdeki anormal aşınmadır. Bu aşınma bir dişte görülebileceği gibi, arkın tamamında da görülebilir. Dişlerdeki aşınma sıklıkla ilk olarak üst çenedeki köpek dişlerinde dikkati çeker. Ayrıca düzleşen dişlerin keskin kenarları sık olarak çeneyi, dudakları ve dili rahatsız eder. Kaslar ve çene eklemi ile ilgili olarak, kaslarda ağrı, sertlik ve yorgunluk, koordinasyon bozukluğu, osteoartroz, krepitasyon, çene hareketlerinde kısıtlılık, eklemde "çat" sesi ve çenede kilitlenmeye yol açabilir. Semptomların şiddeti, gece diş gıcırdatmasının şiddetiyle orantılıdır. Bazı olgularda uzun dönemde, çiğneme sisteminin olağan işlevlerini etkilieyecek biçimde, ağrılı dejeneratif değişiklikler meydana gelir.
  • Dişlerin çiğneyici yüzünde oluşan aşınma, düzleşmiş veya yontulmuş dişuçları.
  • Özellikle ön dişlerde ve dolgularda kırılma
  • Dişlerde aşırı hassasiyet ve artan duyarlılık
  • Diş etinin geriye çekilmesi ve genellikle bununla birlikte oluşan dişin boynunda diş eti hizasında oluşan çentik şeklindeki aşınmalar
  • Dişlerde sallanma ve aralanma
  • Yanak ısırmalarına bağlı ağız yaraları
  • Özellikler sabah baş ağrısı: yukarıda belirtilen kas ağrısı zaman zaman baş ağrısışeklinde kendini gösterir.
  • Çene eklemine aşırı yüklenilme nedeni ile çene ekleminde ağrı, çıtırtı ve kenetlenme.
  • Kronik yüz ağrısı
  • Çene kası kasılmasıyla oluşan kulak ağrısı
  • Kasların sertleşmesi
  • Çene ekleminden takırtılı sesler gelmesi ve kilitlenmesi
  • Çene eklemi hastalığı (*Temporomandibular Eklem Bozukluğu - TMD)
Diş gıcırdatması, tüm gece uykusuna, çoğunlukla 90 dakikalık aralıklarla yayılır. Gıcırdatma süreçlerinin 5 dakikaya kadar uzadığı saptanmış olup, hem ritmik dıcırdatma hem de sıkma dönemleri şeklindedir. Genellikle iki taraflıdır, yani çeneyi kapatan kaslar hem sağda hem solda aynı anda etkindirler. Genellikle yük, bir taraftaki köpek dişine biner. Eklemdeki hasar ise, aşınan dişin ters tarafındadır.

Yaklaşık olarak erişkinlerin % 10'u, çocukların %5'i uyku sırasında dişlerini sıktığının veya gıcırdattığının farkındadır, öte yandan bruksizme ilişkin semptomlar populasyonun % 80-90'ında gözlenmektedir. Tüm insanlarda, yaşamlarının bir döneminde olasılıkla kısa süreli nokturnal bruksizm epizodları bulunmaktadır. Çoğu kişi dişlerini gıcırdattığını beraber uyuduğu kimselerden veya dişlerindeki aşınmaları bildiren diş hekimlerinden öğrenmektedir.

Diş gıcırdatmasına sebep olan etmenler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
  • Sistemik faktörler: Bağırsak parazitleri, beslenme yetersizliği, alerjik, endokrin hastalıkları, santral sinir sistemi bozuklukları, yetersiz oral proprioception ve genetik faktörler, Huntington veya Parkinson hastalığı komplikasyonu, yaygın olmasa da bazı antidepressanların yan etkisi.
  • Lokal faktörler: Maloklüzyon, dental tedaviler, ağza yabancı maddelerin girişi
  • Psikolojik faktörler: Anksiyete, stres veya gerginlik, bastırılmış öfke veya asabiyet, agresif veya hiperaktif kişilik tipi

Diş Gıcırdatma Tedavisi
Tedavinin amacı dişlerde, çene ekleminde oluşabilecek kalıcı zararları önlemek ve ağrıyı ortadan kaldırmaktır. Bu yüzden alt ve üst çene dişlerinin arasına gece apreyi konularak, uyku sırasında dişlerin birbirleriyle temasını engellenir. Gece apareyi, gece koruyucusu gibi isimlerle anılan bu malzeme, semptomatik tedavide en yaygın başvurulan yöntemdir. Ayrıca ısırma plağı (oklüzal splint), tens ve ilaç tedavisi, diş gıcırdatmanın neden olduğu rahatsızlıkların giderilmesine tercih edilen yöntemlerdir. Çene ve boyun kaslarını gevşetmek için egzersizler tedaviye yardımcı olur.

*Temporomandibular Eklem Bozukluğu
Temporomandibular Eklem, altçeneyi, kafatasına bağlayan çene eklemidir. Ağzımızı açıp kapatmamızı sağlar. Aynı zamanda insan vücudunun en çok kullanılan eklemi olan bu eklem konuşma, çiğneme ve yutma görevlerini üstlenmiştir. ise alt ve üst çeneyi birleştiren bu bağın düzgün şekilde çalışmamasıdır.

Resim


Temporomandibular Eklem Bozukluğunun Belirtileri:
  • Kulakların önünden başlayan ve kafanın gerikalanı ile boyna ve omuzlara yayılan başağrısı
  • Yüzde yorgunluk hissi,
  • Özellikle bir şeyi çiğnediğinizde, konuştuğunuzda ya da ağzınızı geniş açtığınızda kulağın ön bölgesinde meydana gelen ağrı ve kaslarda gevşeklik,
  • Ağzı açıp kapadığınızda rastgele oluşan, sanki çene takılıp kalmış hissi,
  • Ağzı çok geniş açamama,
  • Çenelerin kilitlenmesi, takılıp kalması veya çıkması,
  • Ağzı açmayı zorlaştıran yüz kasları spazmı veya dişlerinin normal oturmuyormuş gibi olmasından oluşan ani, rahatsız edici kapanış hissi,
  • Ağzı açıp kapadığınızda dişlerde çarpma, takırdama veya çatırdama sesleri veya çenede sürtme hissi,
  • Esneme, ağzı genişçe açma veya sakız çiğneme sırasında ağrı
  • Yüzün bir tarafında şişme
  • Bazı hastalarda ayrca kulak ağrısı, diş ağrısı, baş ağrısı (migrene benzer), kulaklarda çınlama, göz çevresinde ağrı ve basınç, baş dönmesi ve işitme problemleri de görülmektedir
Resim



Kaynaklar ve İleri okuma:
dent2.ege.edu.tr/dosyalar/kaynak/313_agizfizyo/1.pdf
youtube.com/watch?v=GjytWKXgw4Q
youtube.com/watch?v=Cj3GVRlrgEQ
dentalwolcott.com/tmj
saglikdanis.com/vizitsorugoster.asp?id=360

Cevapla