Uyku Apnesi

Sosyal fobi ve psikoloji üzerine makaleler..(Lütfen yazının kaynağını belirtiniz)
Cevapla
Kullanıcı avatarı
vav
Mesajlar: 59
Kayıt: 04 Ara 2013, 10:23

Uyku Apnesi

Mesaj gönderen vav »

Uyku apnesi, uyku sırasında tekrarlayan üst solunum yolundaki daralmalar veya tıkanmalar nedeniyle solunum duraklamalarından kaynaklanan ve uyku düzeninin bozulmasına sebep olan önemli bir hastalıktır. Uyku apnesi uykuda hava akımının en az 20 saniye süreyle normal değerinin % 20'sine ve daha altına düşmesi ile tanımlanabilir. Uykudaki solunum duraklamaları sonucunda kandaki oksijen miktarı azalır ve karbondioksit miktarı artar.

Uykuda düzensiz solunum, nefesin durması ve gündüz aşırı uyku hali hastalığın belirtileridir. Uyku apnesi olan hastalarda, sabahları zor ve yorgun uyanma, gün içinde uykulu hissetme, çok gürültülü holama, gece uykusunda nefes alamama hissiyle uyanma, uykuda nefesinin durduğu izlemesi, gece uykusunda sık çişe kalkma, geceleri baş, boyun veya göğsümde terleme, sabah ağzı kuruluğu ile uyanma, baş ağrısı ile uyanma. toplantılarda, okurken veya TV izlerken uyuyakalma, uykululuk nedeniyle uzun süre araç kullanamama, dayanılmaz uyku atakları gibi şikayetler gözlenebilir.

Uyku apnesi dünya genelinde %3 oranında görülmekle birlikte, 50 yaşın üstündeki şişman erkeklerde oranı %50 civarındadır. Kadınlarda, zayıf kişilerde ve çocuklarda da görülmektedir. Özellikle kısa ve kalın boyunlu kişilerde, alt çenesi daha küçük ve geride olanlarda, bademcikleri büyük, dili büyük olanlarda daha sık görülür. Ayrıca sinüziti ve reflüsü olan hastalarda da apne görülme sıklığı artmıştır.

Uyku apnesi erken dönemde, genellikle kalitesiz ve yetersiz uykuya bağlı olarak ortaya çıkan gündüz aşırı uyku ihtiyacı, unutkanlık, sinirlilik, depresyon ve dikkatsizlik yüzünden kazalar gibi sorunlardır. Geç dönemde ise en önemli olumsuz etkileri damar sistemi üzerinedir. Özellikle kalp ve beyin damarları en çok etkilenen damarlardandır. Uyku apne sendromu kalp krizlerinden %35-65 oranında sorumludur. Uyku apne sendromlu hastaların önemli kısmında hipertansiyon gelişir. Uyku apnesi olan hastalarda gece ve sabah migren atakları görülebilir. Hem erkeklerde hem de kadınlarda cinsel isteksizlik oluşabilir ve erkeklerde iktidarsızlık görülebilir.

Teşhis ve Tedavi
Uyku apnesi belirtilerini gösteren ve benzer şikayetlere neden olan değişik uyku bozukluğu hastalıkları da vardır. Bu nedenle uyku apnesinin kesin teşhisi ve şiddetinin ölçülebilmesi ancak uyku merkezi adı verilen uyku izlem laboratuarlarında yapılabilmektedir. Uyku merkezinde hastanın gece uykusunda solunum hareketleri, uyku sırasında hastanın oksijen miktarı, kalp ritmi ve EKG kayıtları yapılarak bunların beden fonksiyonları üzerindeki etkileri incelenir. Tıkayıcı (Obstrüktif) uyku apnesi ve Merkezi Uyku Apnesi olmak üzere iki yaygın tipi vardır. Bunlar, hastalarda ayrı ayrı görülebildiği gibi, aynı anda da gözlenebilir.

Resim


Tıkayıcı Uyku Apnesi: Uykuda dil, damak, küçük dil veya yutak kaslarının fazla gevşemesiyle meydana gelir. Bu gevşemeyle solunum azalarak tamamen durur. Beyin, kandaki O2 azlığını algılayarak uykuyu hafifleterek veya kişiyi uyandırarak nefes yolunun tekrar açılmasını sağlamaya çalışır. Bu nedenle bazılarında bir iki kısa nefes alma ile bazlarında ise şiddetli horlama ve yutkunma sesleri ile solunum tekrar başlatılır. Uyku apnesi olduğunda derin uykuya geçmek hiç mümkün olmaz, kişi bütün gecesini solunum çabası içinde geçirmiştir ve gündüz uyuma ihtiyacı duyar. Uyku apnesi olan kişiler genellikle uykularının bölündüğünün farkında değildir ve iyi uyuduklarını zannederler.

Merkezi Uyku Apnesi: Beyinin solunumu kontrol eden kaslara doğru sinyaller göndermemesi sonucunda ortaya çıkar. Kanda CO2 artması ve O2 azalması sonucunda kişi uyanır. Merkezi tipte uyku apnesi olan hastalar, uyanma dönemlerini tıkayıcı uyku apnesi olan kişilere göre daha çok hatırlarlar. Tıkayıcı uyku apnesine göre daha nadir görülür.

Tedavisi, sabit basınçlı hava vererek uyku sırasında solunum yolunun açık kalmasını sağlayan çeşitli PAP (Positive Airway Pressure) cihazlarıyla gerçekleştirilir.

Uyku Apnesinin Neden olduğu Şikayetler
  • Hiper tansiyon: Uyku apnesi yüksek tansiyon için tek başına bağımsız bir risk faktörüdür.
  • Düzensiz ve Gürültülü horlama: Üst solunum yolunun genellikle dil arkasındaki alanda daralması sonucu, daralma ile orantılı olarak horlama artar.
  • Kalp büyümesi ve kalp ritim düzensizlikleri: Özellikle yaşlılarda kalp ritmindeki düzensizlikler ani kalp durmalarına da yol açarak, uykuda ani ölümlere sebep olmaktadır.
  • Sık çişe çıkma
  • Uykuda aşırı terleme
  • Uykusuzluk ve karabasan
  • Sabahları yorgun kalkma, gün içinde yorgunluk hali ve uyuklama: Hastalarda yorgunluk bütün gün devam etmekte, hastaların çoğu zaman uyuklamaktadır.
  • Aşırı ve hızlı kilo alma: Uyku apnesine bağlı olarak gece boyu tam dinlenemeyen kişilerin gün içinde metabolizmaları oldukça yavaşlar. Bu da hastaların daha az enerji harcamalarına ve kilo almalarına sebep olur. Uyku apnesi olan hastalar kilo vermekte çok zorlanırlar.
  • Konsantrasyon güçlüğü: Gündüz uykulu olma durumunun ve konsantrasyon eksikliğinin trafik ve iş kazalarına da yol açtığı yapılan çalışmalarla gösterilmiştir.
  • Depresyon ve davranış bozuklukları
  • Cinsel isteksizlik, yetersizlik, testosteron hormonunun azalması ve buna bağlı olarak kemik erimesi
  • Sabah baş ağrısı ve ağız kuruluğu
  • Mide yanması
  • Çocuklarda hiperaktivite
  • İnsülin direnci: Uyku apnesi olan hastalar diyabet geliştirmeye daha yatkındırlar.
  • Felç ve kalp krizi oranları bu hastalarda daha yüksektir. Uzun dönemde bu hastalık, kalp krizi, beyin ve damar tıkanıkları sonucu felçler gibi ciddi problemlere yol açmaktadır.
  • Pulmoner yüksek tansiyon: Bu hastalarda akciğer damarlarında da yüksek basınç olabilir.




Kaynaklar:
wikipedia.org/wiki/Uyku_apnesi
tutder.org.tr/horlama-uyku-apne-sendromu/
youtu.be/yloiMLsUaU0
medikalakademi.com.tr/karabasan-gormenizin-nedeni-uyku-apnesi-olabilir/
Cevapla